Madencilik sektöründe faaliyetlerin başlangıcından son aşamasına kadar kimyasal ve su kullanımı yoğun bir şekilde uygulanmaktadır. Madencilik faaliyetleri sonucu oluşabilen çevre sorunları genel olarak, pasa yığınları, çukurların oluşması, çeşitli kimyasallar, açığa çıkan her türlü katı, sıvı atıklar ve gaz-toz emisyonları şeklinde sıralanmaktadır.
Metalik ya da metalik olmayan madenlerin üretilmesi sırasında ve sonrasında büyük miktarlarda işletme artığı, kısaca maden atığı ortaya çıkar. Metalik maden işletmelerinde çok düşük tenörler söz konusu olduğundan büyük miktarlarda pasa üretilir.
Madencilik zenginleştirme faaliyetleri sürecinde yeteri kadar geri kazanım yapılmadığında özellikle metalik madencilikte oluşan atıkların içerisinde ağır metal konsantrasyonları yüksek mertebede çıkmaktadır. Bu atıkların doğaya kontrolsüz salınması ağır metal kirliliklerine sebebiyet vermektedir.
Bununla birlikte lifli yapıya sahip (asbest vb.) madenlerde yapılan faaliyetlerde patlatma-kırma-öğütme işlemleri sırasında havaya, zenginleştirme işlemleri sırasında suya ve toprağa karışabilmektedir. Bu durum çevre ve insan sağlığı açısından önem arz etmektedir.
Sülfitli kayaçlarda gerçekleştirilen madencilik faaliyetleri nedeniyle sülfit açığa çıkmakta oksijen ve su ile temas etmesi nedeniyle sülfürik asit meydana gelmektedir. Oluşan asidin drenaj yoluyla doğaya salınımına asit-maden drenajı denilmektedir. Asitli su drenajı büyük metalik maden işletmeleri ve kömür işletmeleri çevresindeki akarsular için önemli bir kirleticidir.
Ülkemizde maden işletim sektörünü ilgilendiren kanun ve yönetmelikler hem çevrenin korunması hem de madenlerin geleceği açısından büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda Maden Atıkları Yönetmeliği yayınlanarak madenlerin aranması, çıkarılması, hazırlanması/zenginleştirilmesi veya depolanması sonucunda ortaya çıkan atıkların üretiminden nihai bertarafına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde yönetilmesi amaçlanmaktadır.
Asit Maden Drenajı Tespiti İşlem Aşamaları
Maden ve Saha Karakterizasyonu
• Maden-cevher kayacının belirlenmesi
• Yan Kayaçların belirlenmesi
• Mevcut Stok alanlarının belirlenmesi
• Cevher hazırlama tesisinin belirlenmesi
Mineralojik ve Petrografik Analizler
• Sülfitli ve asit üretme potansiyeli olan minerallerin analizleri (XRF-XRD)
• Karbonat ve silikat içeren (tamponlanma etkisi yapan) minerallerin analizleri
Saha Çalışmaları
• Saha testleri
• Toprak (Jeolojik Birim) numuneleri
• Yer üstü suyu (Göl, Dere, Drenaj kanalları vb) numuneleri
• Yeraltı suyu numuneleri
• Dere sedimenti numuneleri
Statik Testler
• Toplam Karbon-Kükürt İçeriği Tayini
• Nötralizasyon Potansiyeli (NP) ve Asit Potansiyeli (AP) Tayini
• Asit Üretme Potansiyeli (AGP) Tayini
• Paste pH Tayini
• British Columbia Araştırma Başlangıç (BCAB) test yöntemleri
• Pasa yapı testleri
Kinetik (Dinamik) Testler
• Nem Hücresi Testi
• Ağır Metal Analizleri
• Dinamik ve Monolitik Liç Testleri
• British Columbia Araştırma Doğrulama testi
• TCLP (Toksisite) analiz yöntemleri
• SPLP liç analiz yöntemleri
Matematiksel Modelleme Çalışmaları
• Deneysel modelleme
• Teorik modelleme
Değerlendirme Çalışmaları
• Fiziksel değerlendirme
• Kimyasal değerlendirme
• Mineralojik değerlendirme
• Biyolojik değerlendirme
Önlemlerin Belirlenmesi ve Arıtma
• Örtü uygulamaları
• Tecrit çalışmaları
• Aktif / Pasif arıtma